TY - JOUR ID - 2174 TI - شبیه سازی تلفات نیتروژن از مزارع چغندرقند در سیستم‏های مختلف تولیدی در خراسان JO - مجله مدیریت خاک و تولید پایدار JA - EJSMS LA - fa SN - 2322-1267 AU - بذرگر, امیر بهزاد AU - سلطانی, افشین AU - کوچکی, علیرضا AU - زینلی, ابراهیم AU - قائمی, علیرضا AU - حجارپور, امیر AD - استادیار گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور AD - استاد گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان AD - استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه مشهد AD - استادیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان AD - استادیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی AD - مدرس گروه علوم کشاورزی دانشگاه پیام نور ایران Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 4 IS - 4 SP - 149 EP - 169 KW - آبشویی نیتروژن KW - اثرات زیست‌محیطی KW - دنیتریفیکاسیون KW - فرار آمونیاک KW - مدل SUNDIAL DO - N2 - نیتروژن یکی از نهاده‌های کلیدی در کشاورزی است که بخش قابل توجهی از آن تلف شده و باعث آلودگی محیط‌زیست می‌شود. در این تحقیق با کمک مدل SUNDIAL به کمی‌سازی چرخه نیتروژن و تلفات آن در سیستم‌های مختلف تولید چغندرقند در شرق ایران پرداخته شد. به‌این منظور داده‌های مربوط به تولید چغندرقند در سه سیستم تولید سنتی، نیمه‌مکانیزه و مکانیزه در 26 منطقه از 10 ناحیه جغرافیایی در خراسان (استان‌های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی) جمع‌آوری و اطلاعات مورد نیاز در مدل وارد شدند. نتایج نشان داد کل تلفات نیتروژن از پروفیل خاک در سیستم‌های سنتی، نیمه مکانیزه و مکانیزه تفاوت معنی‌داری با هم نداشته و به ترتیب برابر 50، 41 و 45 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بود. از کل تلفات در هر سه سیستم تولیدی به طور میانگین 59 درصد به صورت گازی و 41 درصد به صورت آبشویی بود. بیشترین بخش تلفات گازی در سیستم تولید سنتی را دنیتریفیکاسیون با 63 درصد و در دو سیستم مکانیزه و نیمه‌مکانیزه، فرار گاز آمونیاک به ترتیب با 75 و82 درصد از کل تلفات گازی تشکیل دادند. یافته‌ی کلیدی این است که اگرچه سیستم‌های مختلف تولید چغندرقند به لحاظ میزان تلفات نیتروژن در واحد سطح مزرعه دارای تفاوت معنی‌داری نبودند اما میزان تلفات به ازای تولید یک تن محصول، دارای تفاوتی معنی‌دار بوده و میانگین تلفات در سیستم‌های سنتی به طور معنی‌داری بیش از دو سیستم دیگر بود. بنابراین، برخلاف تصورات، اثرات نامطلوب زیست‌محیطی ناشی از نیتروژن در سیستم‌های فشرده‌ی مکانیزه و نیمه مکانیزه از سیستم تولید سنتی کمتر است. UR - https://ejsms.gau.ac.ir/article_2174.html L1 - https://ejsms.gau.ac.ir/article_2174_a6316ea6b29e48191a460a586d924c92.pdf ER -