ارزیابی تغییرات مکانی آهن قابل دسترس و عوامل مؤثر بر آن در خاک های شالیزاری ( مورد مطالعه: اراضی شالیزاری مرکزی گیلان)

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 انجمن علوم خاک ایران

2 استادیار پژوهش و ریاست موسسه تحقیقات برنج کشور/ موسسه تحقیقات برنج کشور

3 استادیارپژوهش، گروه خاکشناسی/ مؤسسه تحقیقات خاک و آب کرج

4 کارشناس ارشد هواشناسی کشاورزی/ اداره هواشناسی گیلان

چکیده

آهن از عناصر غذایی کم مصرف مهم در گیاه برنج است. تشخیص صحیح وضعیت این عنصر در خاک¬های شالیزاری بسیار اهمیت دارد. از راهکارهای مؤثر برای ارتقای مدیریت حاصلخیزی، پهنه¬بندی صحیح، آگاهی از تغییرات مکانی و الگوهای توزیع عناصر غذایی کم مصرف برای مدیریت خاک و کاربرد صحیح کودهاست. این مطالعه به هدف ارزیابی وضعیت آهن قابل دسترس، تعیین عوامل خاکی مؤثر بر آن و انتخاب مناسب¬ترین روش درون¬یابی برای تعیین توزیع مکانی آهن قابل دسترس گیاه در 162 نمونه خاک از اراضی شالیزاری گیلان مرکزی انجام شد. برآورد و درون¬یابی متغیرها با دو روش کریجینگ و وزن¬دهی عکس فاصله (با پارامتر نمایی یک تا چهار) انجام و بهترین تخمین¬گر با استفاده از آماره¬های ارزیابی میانگین خطا و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده، انتخاب گردید. کربن آلی، رس و pH خاک دارای بیشترین اثر بر آهن قابل دسترس بودند که با کنترل شرایط احیایی خاک نقش مهمی در رفتار این شکل از آهن داشتند. تغییرات مکانی آهن قابل دسترس در منطقه تصادفی و دارای وابستگی مکانی ضعیف بود. روش وزن¬دهی عکس فاصله در بازنمایی توزیع مکانی آهن قابل دسترس موفق¬تر از روش کریجینگ بود. توزیع مکانی آهن قابل استفاده نشان داد بیشترین غلظت آن منطبق با خاک¬های با pH اسیدی و غلظت¬های کم آن در خاک¬های با بافت سبک و pH به نسبت خنثی تا بازی مشاهده گردید. نتایج نشان داد که برای حفظ وضعیت آهن قابل استفاده در خاک¬های شالیزاری مطالعه شده لازم است بر پایه مدیریت تغذیه خاص مکان نسبت به مصرف کود¬های دارای آهن اقدام کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of spatial variability of availalable Iron and affecting factors on it in paddy soils (case study: Central paddy fields of Guilan)

نویسندگان [English]

  • Fahimeh Khoramizadeh 1
  • Naser Davatgar 2
  • Mohammad Mehdi Tehrani 3
  • Vahid Reza Ghasemi Dehkodi 3
  • Ebrahim Asaadi Oskuie 4
1
2 Scientific Staff and Head of Rice Research Institute/ Rice Research Institute
3 Scientific Staff/ Soil and Water Research Institute
4 M.Sc. graduate/ AgroMeteorology, Weather Bureau of Guilan
چکیده [English]

Iron is an essential nutrients in rice. Accurate assessment of this element in paddy soils is very important. Improving fertility management, accurate interpolation, being aware of spatial variability and patterns of distribution of micronutrients are the most important factors in soil management and accurate consumption of fertilizers. this study was done for Investigating of available iron, determining the impressive soil factors and choosing the best interpolation method for determining spatial variability of plant available iron in 162 soil samples of the paddy fields in central Guilan. Estimating and interpolation of variables were investigated with kriging and inverse distance weighting (IDW) methods in power one to four and the best interpolation method was chose using evaluating statistics such as ME and NRMSE. Organic carbon, clay and soil pH by controlling soil reduction conditions had the most effect on available Iron. Variability of available iron had a random shape in the study area and spatial dependency of these variables was weak. Therefor inverse distance method was prosperous than kriging for interpolation of available iron. Spatial variability of available iron in the study area showed that high concentration of available iron was in soils with acidic pH and low concentration observed in soils with light texture and approximately neutral pH. So, in order to retain the amount of available iron in the study area, usage of iron fertilizers based on site specific management is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Paddy soils"
  • " Interpolation'
  • "Geostatistic methods"
  • "Geographic Information Systems (GIS)"