بررسی روند تغییرات غلظت آمونیم و نیترات در نیمرخ خاک، در سه نوع تناوب‌زراعی

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید چمران اهواز

2 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

چکیده
حدود 30 تا 50 درصد از کودهای نیتروژنی مصرفی، در خاک از دست رفته و به آب‌های زیر‌زمینی منتقل می-شوند که سبب آلودگی محیط زیست و ایجاد عوارض گوناگونی در انسان می‌شود. یکی از عواملی که بر میزان تحرک نیتروژن در خاک تاثیر دارد تناوب‌زراعی است. به منظور بررسی تاثیر سه نوع تناوب‌زراعی عمده در استان خوزستان، بر حرکت شکل‌های معدنی نیتروژن (آمونیم و نیترات)، آزمایشی با استفاده از طرح آماری اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نوع تناوب‌زراعی به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شد و عمق خاک و زمان نمونه‌برداری عامل‌های فرعی در نظر گرفته شدند. نمونه‌های خاک پس از هر نوبت آبیاری یا بارندگی از سه عمق 30-0، 60-30 و 90-60 سانتی‌متر تهیه شدند. غلظت نیتروژن کل، نیترات و آمونیم در نمونه‌های خاک اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که سه تناوب‌زراعی مورد نظر، از نظر غلظت نیترات خاک اختلاف معنی‌داری با یکدیگر داشتند. غلظت نیترات خاک در تناوب‌زراعی گندم-ذرت (59/26 میلیگرم بر کیلوگرم) به طور معنی‌داری از دو تناوب دیگر بیشتر بود در حالی که تناوب گندم-برنج کمترین غلظت نیترات (38/6 میلیگرم بر کیلوگرم) را داشت. نوع تناوب‌زراعی بر غلظت آمونیم خاک تاثیری نداشت. مقایسه غلظت نیترات و آمونیم در زمان‌ها و عمق‌های مختلف نشان داد که در هر سه تناوب‌زراعی غلظت آمونیم نسبت به نیترات بسیار کم بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of changing process of Ammonium and Nitrate in soil profile in three crop rotations.

چکیده [English]

Abstract
About 30 to 50 percent of applied nitrogen fertilizers leached from soil to ground waters which can causes environment contamination and various human health problems. The rotation type can affect nitrogen mobility rate, so it is necessary to study effect of rotation type in on nitrogen movement. In order to evaluate effects of three main rotations in Khuzestan province on inorganic forms of nitrogen (Ammonium, Nitrate), a split factorial experiment was conducted in the form of complete randomized design with three replications. Type of crop rotation as a main plot and soil depth and sampling time as a sub plots were considered. Soil samples were collected from three depth including 0-30,30-60 and 60-90 cm after each irrigation or rainfall event. In the soil samples, the concentrations of total nitrogen, ammonium and nitrate were measured. The results showed that three rotations had a significant effect on soil nitrate profile. Soil nitrate concentrations in wheat-corn rotation (26.59 mg/kg) was significantly more than the other rotations; while wheat- rice rotation profile had the lowest nitrate concentrations (6.38 mg/kg). Type of rotation did not have any effect on ammonium concentration in soil. Comparison of Nitrate and Ammonium concentration in different times and depths showed that Ammonium concentration was more lower than Nitrate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Ammonium
  • Crop Rotation
  • Nitrate
  • Nitrogen