بررسی تغییرات جذب عناصر کم‌مصرف و پرمصرف در گیاه دارویی پونه (Mentha Pulegium L.) کشت شده در شرایط گلخانه‌ای تحت تاثیر عناصر مس و روی

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در این پژوهش، جذب عناصر کم‌مصرف و پر مصرف توسط گیاه دارویی پونه در یک خاک دچار کمبود و بیش‌بود عناصر مس و روی مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل شامل سه سطح مس ( صفر، 5 و 25 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات مس) و سه سطح روی (صفر، 10 و 50 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات روی) و برهمکنش آنها در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه طراحی و اجرا شد. نتایج نشان داد، بیشترین جذب مس (4/317 میکروگرم بر گلدان) و روی ( 27/1818 میکروگرم بر گلدان) اندام هوایی به ترتیب از تیمار Cu25Zn10 و Cu5Zn50 بدست آمد. بیشترین جذب آهن و منگنز اندام هوایی به ترتیب به میزان 12/3674 و 41/1537 میکروگرم بر گلدان، فسفر و پتاسیم اندام هوایی به ترتیب به میزان 88/21 و 52/380 میلی‌گرم بر گلدان از تیمار Cu5Zn10 حاصل شد. بیشترین جذب مس، روی، آهن و منگنز ریشه به ترتیب به میزان 33/291، 85/1802، 4/18744 و 68/1235 میکروگرم بر گلدان، فسفر به میزان 56/22 میلی‌گرم بر گلدان در تیمار Cu25Zn50 و پتاسیم به میزان 94/115 میلی‌گرم بر گلدان در تیمار Cu5Zn50 مشاهده گردید. نتایج این بررسی نشان داد گیاه دارویی پونه دارای قدرت جذب و انتقال بالای از عناصر به اندام هوایی می‌باشد. لذا مصرف پونه کشت شده در خاک‌های دارای آلودگی مس و روی به علت جذب و انتقال این عناصر به اندام هوایی با احتیاط لازم صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Change in uptake of micronutrient and macronutrient in pennyroyal (Mentha pulegium L.) at greenhouse condition under Copper and Zinc application

نویسندگان [English]

  • hemayat asgari lajayer 1
  • babak motesharezadeh 2
  • javad hadian 3
1 Tabriz university
2
3
چکیده [English]

Zinc (Zn) and Copper (Cu) are essential elements and increased plant growth in low concentrations. While high concentrations of these elements as a limiting factor, can cause adverse symptoms on the plants. In the present study, the uptake of Micronutrient and macronutrient by pennyroyal were studied in a Zn and Cu deficiency and toxicity in soil. Three levels of Copper (0, 5 and 25 mg/Kg) and three levels of zinc (0, 10 and 50 mg/Kg) and combination of all the above levels, were used as treatments in a factorial experiment based on completely randomized design with three replications. According to the results, the maximum value uptake of Cu (317.4 µg pot-1) and Zn (1818.27 µg pot-1) in shoots was obtained in Cu25Zn10and Cu5Zn50 treatment, respectively. The maximum values uptake of Fe and Mn (3674.12 and 1537.41 µg pot-1) and P and K (21.88 and 380.52 mg Pot -1) in shoots was revealed in Cu5Zn10 treatment. The highest values uptake of Cu, Zn, Fe and Mn in root (281.33, 1802.85, 18744.4 and 1235.68 µg pot-1, respectively), P (22.56 mg pot-1) was observed in Cu25Zn50 treatment and K (115.94 mg pot -1) in Cu5Zn50 treatment. It could be concluded that pennyroyal herb has the high ability to absorb and transfer of elements to shoots. So, use pennyroyal grown in soils contaminated with Cu and Zn due to uptake and transport of these elements to shoot would be required with caution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "heavy metals؛"macronutrient
  • "micronutrient
  • "pennyroyal
  • "uptake"