بررسی عوامل محدود کننده استقرار مناسب پوشش گیاهی در پارک ساحلی اهواز به روش پایگاه دانش فازی

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم خاک، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

2 دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

3 موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

چکیده

سابقه و هدف: مدل سازی کیفیت محیط و منظر تحت تاثیر عواملی مانند خاک، توپوگرافی، عناصر پوشش گیاهی و انسان ساخت می‌باشد. امروزه هدف از ارزیابی کیفیت محیط و منظر، تعیین و مشخص کردن شاخص‌ها و معیارهایی است که از طریق آن‌ها بتوان مناظر را حفاظت، احیاء و بازسازی کرد. در واقع از این طریق می‌توان مناظری که از لحاظ زیبایی مناسب هستند را حفظ و سایر مناظر را ترمیم و احیاء کرد. هدف از این مطالعه ارزیابی کیفیت محیط و منظر پارک‌ ساحلی شهر اهواز با استفاده از روش پایگاه دانش فازی می‌باشد.
مواد و روش‌ها: جهت انجام این پژوهش از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتی‌متری نمونه‌برداری انجام گردید و نمونه‌های خاک به-منظور انجام مطالعات آزمایشگاهی به آزمایشگاه منتقل و در معرض هوا خشک گردیده و مورد بررسی قرار گرفت و پارامترهای خاک، درصد شیب، زیبا شناسی بصری عناصر پوشش گیاهی و انسان ساخت مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. جهت بررسی عامل گیاه (گیاهان مقاوم و موثر بر زیبایی) و عناصر انسان‌ساخت از ارزیابی بصری استفاده شد. بدین منظور 150 عکس از پارک‌های ساحلی تهیه و توسط متخصصین فضای‌سبز، امتیازدهی شد. در نهایت از روش پایگاه دانش فازی با شش پارامتر (شوری، شیب، بافت خاک، زیبا شناسی بصری عناصر پوشش گیاهی و انسان ساخت و حاصلخیزی خاک) و هفت مدل به منظور بررسی و مدل سازی کیفیت محیط و منظر پارک‌های ساحلی اهواز استفاده گردید.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داده است که چگالی ظاهری، میانگین وزنی قطر خاکدانه، شوری خاک، نسبت جذب سدیم، ماده آلی، فسفرقابل جذب خاک و درصد شیب در پارک ساحلی به ترتیب 67/1، 33/0، 96/10 ، 94/24، 42/2، 81/17، 7/3 می‌باشد. همچنین بافت خاک این منطقه لوم شنی است و مقادیر زیبا شناسی بصری عناصر پوشش گیاهی و انسان ساخت 26/2 و 12/0 است. بر اساس تحلیل سلسله مراتبی شوری خاک، درصد شیب، بافت خاک، عناصر انسان‌ساخت، وجود گیاهان مقاوم و حاصلخیزی خاک موثرترین متغیرها برای کلاس‌بندی کیفیت محیط و منظر می‌باشند، بنابراین این متغیرها می‌توانند به عنوان شاخص‌های مهمی برای ارزیابی کیفیت فضای سبز و محیط و منظر در نظر گرفته شوند. نتایج حاصل از مدل‌های مورد استفاده در پایگاه دانش فازی برای کلاس‌بندی کیفیت محیط و منظر پارک‌ ساحلی اهواز نشان داد که 7/38، 8/58 و 5/2 درصد از پارک ساحلی اهواز به ترتیب در کلاس کیفیت کم، متوسط و زیاد قرار دارد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که خاک‌ این پارک از نوع شور و سدیمی با تراکم خاک زیاد و پایداری خاکدانه کم می‌باشد. نتایج حاصل از مدل‌های پایگاه دانش فازی نیز نشان داد که مهمترین عامل محدود کننده در مناطق دارای کیفیت کم و متوسط، شور و سدیمی بودن خاک و فرسایش می‌باشد. بنابراین برای احیای فضای سبز این منطقه، احداث سیستم زهکشی و آبشویی خاک برای کاهش شوری و کاشت گیاهان مقاوم برای کنترل تنش‌های محیطی توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of limiting factors in suitable vegetation cover stabilization in Ahvaz riverside park using fuzzy knowledge-base

نویسندگان [English]

  • Zeinab Saeedavi 1
  • Bijan Khalilimoghadam 2
  • Mohsen Bagheri 3
1 1Department of Soil Science, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan
2 1Department of Soil Science, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan
3 Iranian Soil and Water Research Institution, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Background and Objectives: Modelling of environment and landscape quality involves the consideration of a number of factors, including existing vegetation cover, man-made constructions, topography, and soil attributes. Today, the goal of assessing the quality of the environment and the landscape is to determine the indicators and criteria by which they can preserve, restore and reconstruction the landscape. In fact, in this way, it is possible to preserve aesthetically pleasing landscapes and restore other landscapes. The objective of this study was to evaluate the quality of environment and landscape in the riverside parks of Ahvaz using fuzzy knowledge-base.
Materials and Methods: To do this research, two depths of 0.30-0.30 cm were taken and soil samples were transferred to laboratories for laboratory studies and exposed to air and dried and soil properties, slope percentage, visual aesthetic elements of man-made and vegetation cover were measured. A visual assessment was used to investigate the plant factor (resistant and effective on aesthetics) and human elements. For this purpose, 150 photographs of coastal parks were prepared and rated by space experts. Finally, the fuzzy knowledge-base with six parameters (salinity, gradient, soil texture, man-made, resistant plants and soil fertility) and seven models were used to study and model the quality of environment and landscape of the riverside parks of Ahwaz.
Results: The results of this study indicated that the average amount of soil texture, bulk density, mean weight diameter (MWD), soil salinity, sodium adsorption ratio, organic matter, Olsen phosphorous, slope, visual aesthetic of vegetation and man-made elements were sandy loam, 1.67, 0.33, 10.96, 24.94, 2.42, 17.81, 3.7, 2.26 and 0.12 in this parks, respectively. The visual aesthetic elements of man-made and vegetation cover is also low due to lack of this elements. According to the experts of soil science, salinity, gradient, soil texture, man-made, resistant plants and soil fertility are the most effective variables for classifying the environment and landscape, so these variables can be important indicators for assessing the quality of green spaces and environment and landscape. The fuzzy knowledge-base models used in quality classification of the environment and landscape of Ahvaz riverside Parks showed that 38.7, 58.8 and 2.5 percent have low, medium and high degree of quality class, respectively.
Conclusions: These results showed that the soils in this parks have saline & sodic properties with high density and low aggregate stability. Saline & sodic properties and soil erosion has been recognized as the most important limiting factors in the area with low and medium quality class. Therefore, drainage systems construction and soil leaching for reduce salinity and planting of tolerant vegetation cover to control of environmental stress were recommended for restoration of green space in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Landscape Quality
  • Ahvaz
  • Riverside Parks
  • Fuzzy Logic

مراجع

1.Alesheikh, A.A., Soltani, M.J., Nouri. N.
and Khalilzadeh, M. 2008. Land assessment
for flood spreading site selection using
geospatial information system. Int. J.
Environ. Sci. Te. 5: 455-462.
2.Ayoubi, S., and Jalalian, A. 2005. Land
Evaluation, Isfahan University of Technology
Publications. Iran. 386p. (In Persian)
3.Azghadi, A.A., Khorasani, R., Mokaram,
M., and Moezi, A.A. 2010. Soil fertility
evaluation based on factors phosphorus,
potassium and organic matter for plants
using fuzzy AHP and GIS. J. Soil Water.
24: 5. 973-984. (In Persian)
4.Blake, G.R., and Hartge, K.H. 1986. Bulk
density. P 363-375. In: A. Klute, (Ed),
Methods of soil analysis. 2nd ed. Agron.
Monogr. 9. ASA. Madison.
5.Blanco-Canqui, H., and Lal, R. 2007. Soil
structure and organic carbon relationships
following 10 years of wheat straw
management in no-till. Soil Tillage Res.
95: 240-254.
6.Craul. T.A., and Craul, P.G. 2006. Soil
Design Protocols for Landscape Architects
and Contractors. John Wiley & Sons, Inc.
339p.
7.Daniel, T.C., and Vining, J. 1983.
Methodological issues in the assessment
of landscape quality. New York: plenum.
Pp: 39-84.
8.Davidson, D.A., Theocharopoulos, S.P.,
and Bloksma, R.J. 1994. A land
evaluation project in Greece using GIS
and based on Boolean and fuzzy set
methodologies. Int. J. Geogr. Inf. Sci.
8: 369-384.
9.Gee, G.W., and Bauder, J.W. 1986.
Particle size analysis. P 383-411. In:
Klute, A. (Ed.), Methods of Soil
Analysis: Part 1 Agronomy Handbook
No. 9. American Society of Agronomy
and Soil Science Society of America,
Madison, WI. Pp: 383-411.
10.Ghadimi, M., Hosseini, S.M., Pour
Ghasemi, H.R., and Moradi, H.R. 2010.
Protective modeling Manesht protected
area and Qalarang using fuzzy logic.
Environmental Sciences. 8: 85-106.
(In Persian)
11.Golchin, P., and Behbahani, H. 2013.
Evaluating the landscape archaeological
sites with an emphasis on the visual
aesthetic approach. Ecology, 39: 2. 11-24.
(In Persian)
12.Hodza, P. 2010. Fuzzy logic and
differences between interpretive soil
maps. Geoderma, 156: 189-199.
13.Kane, P.S. 1981. Assessing landscape
attractiveness: A comparative test of two
method. Appl. Geogr. 1: 77-96.
14.Kemper, W.D., and Rosenau, R.C. 1986.
Size Distribution Aggregates. P 425-442.
In: A. Klute, (Ed.), Methods of Soil
Analysis: Part 1. Agronomy Handbook
No 9. American Society of Agronomy
and Soil Science Society of America,
Madison, WI.
15.Millward, A., and Sabir, S. 2011.
Benefits of a forested urban park: What
is the value of Allan Gardens to the city
of Toronto, Canada?, Landsc. Urban
Plan 100: 177-188.
16.Mota, L.A., Feitosa, Q., Coutinho, L.C.,
Liedtke, C., Muller, S., Pakzad, K.,
Margareth, S., and Meirelles, P. 2007.
Multitemporal fuzzy classification model
based on class transition possibilities.
ISPRS J. Photogramm Remote Sens.
62: 186-200.
17.Nelson, D.W., and Sommers, L.E. 1996.
Total carbon, organic carbon and organic
matter. P 961-1010. In: D.L. Sparks
(Eds.). Methods of Soil Analysis. Part 3.
Chemical Methods. Soil Science Society
of America. Madison, Wisconsin, U.S.A.
18.Olsen, R.S., Cole, C.V., Watanable,
F.S., and Dean, L.A. 1954. Estimation
of Available Phosphorus in Soils by
Extraction with Sodium Bicarbonate;
USDA Circular; U.S. Department of
Agriculture: Washington, no. 939, 19p.
19.Page, A.L., Miller, R.H., and Keeney,
D.R. 1982. Methods of Soil Analysis,
Part 2, chemical and microbiological
properties. American Society of Agronomy,
Inc. Soil Science Society of America.
Madison, WI.
20.Saeedavi, Z., Khalili Moghadam, B.,
Bagheri Bodaghabadi, M., and Rangzan,
N. 2017. Land suitability assessment for
urban green space using AHP and GIS:
A case study of Ahvaz parks, Iran,
Desert. 22: 117-133.
21.Sasikala, K.R., Petrou, M., and Kittler, J.
2006. Fuzzy Classification with a GIS as
an Aid to Decision Making, Advances in
remote sensing, 4: 97-105.
22.Shokouhi, A., and Nourian, F. 2004.
Fuzzy urban location using geographic
information systems (Fuzzy_GIS). (Case
locating green spaces and urban parks
Zanjan). Geomatics Congress, Pp: 52-64.
(In Persian)
23.Wang, X.J., and Gong, Z.T. 1998.
Assessment and analysis of soil quality
changes after eleven years of
reclamation in subtropical China.
Geoderma, 81: 339-355.
24.Yao, Y., Xiaodong, Z., Yingbi, X.,
Haiyan, Y., Xian, W., Yangfan, L., and
Yanfeng, Z. 2011. Assessing the visual
quality of green landscaping in
rural residential areas: the case of
Changzhou, China. Environ Monit
Assess. 184: 2. 951-67.
مجله مدیریت خاک و تولید پایدار
دوره 8، شماره 3
آذر 1397
صفحه 115-128

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار