اثر موقعیت شیب و تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات کانی‌شناسی بخش رس خاک و خصوصیات میکرومورفولوژی خاک در منطقه لردگان استان چهارمحال و بختیاری

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان واحد اصفهان

2 استاد گروه خاک شناسی، ، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، اصفهان

3 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری

4 استادیار گروه خاک شناسی، ، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، اصفهان

چکیده

به منظور بررسی نوع و خاستگاه کانی¬های رسی، خاکرخ هایی در اراضی تپه ماهوری لردگان و در دو کاربری دیم و جنگل و در موقعیت های مختلف شیب حفر و تشریح شد و از افق های سطحی و زیرسطحی کلیه خاکرخ ها نمونه هایی برای تعیینCEC ، بافت خاک، کربن آلی و درصد آهک خاک و بررسی به روش پراش پرتو ایکس تهیه شد، به منظور انجام آزمایشات میکرومورفولوژی نیز کلوخه هایی از خاک برخی افق ها و به صورت دست خورده برداشت شد. نتایج نشان داد که کانی های غالب بخش رس در این خاک ها ایلایت، اسمکتایت ، کلرایت و کانی های مختلط کلرایت- اسمکتایت می باشند و منشا تمام کانی ها در هر دو کاربری و در موقعیت های مختلف شیب موروثی بود. حضور این کانی ها در قسمت های پایین شیب دارای بیشترین مقدار و شدت پیک ها در کاربری دیم بیشتر از کاربری جنگل بود. بررسی مقاطع نازک نیز نشان داد که از نظر نوع حفرات و نسبت C/F تفاوتی بین افق ها و در دو کاربری وجود ندارد. حفرات صفحه ای، واگ و حفرات به هم مرتبط بیشترین حفرات این خاکرخ ها را تشکیل داده بودند. بی فابریک مشاهده شده در تمامی افق ها از نوع کربستالیتیک بود. ریز ساختمان در تمامی خاکرخ ها به جز شیب پشتی کاربری دیم از نوع مکعبی بدون زاویه بود. همچنین در تمامی افق ها به جز افق مربوط به شانه شیب و شیب پشتی کاربری دیم پوشش رسی و آهکی مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of land use changes on Mineralogy and Micro-morphology properties of Clay soil on Lordegan County – in Chaharmahal and Bakhtiari Province

نویسنده [English]

  • Farideh Karimi Dehkord 1
1 M.Sc. Department of Soil Science, Islamic Azad University, Khorasgan Branch, Esfahan,
2
3
4
چکیده [English]

This study was conducted to investigate the type and origin of clay minerals via several profiles in Lordegan hilly lands. The profiles were located in two kinds of land uses including forest and dry farm at different slope positions as sampling sites. The soil saples were collected from two depths of soil horizons to indicate CEC, soil texture, OC%, calcium carbonate equivalent, X-ray diffraction and micro-morphological study via undistributed soil sampling. The results illustrated that the dominating clay minerals are Illite ،Smectite, Chlorite and Chlorite-Smectite as mixed minerals. According to the result, the origin of minerals in both land uses and different slope positions is inheritance from parent material. These minerals are mostly apparent in lower positions of the slope especially rain feed. Thin sections investigation of some horizons in the both land use in different slope positions showed that there was no difference regarding the kind of soil voids and C/F ratio between two sampling sites.(including land use and slope positions). Complex packing voids, Vugh and planar voids were the most dominant voids of these profiles. The observed b-fabric in all horizons was crystallitic and soil structure in back slop was subangular blocky. In all horizons of rain feed land use except for shoulder and back slop, clay films and calcite coatings were observed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil Mineralogical and Micro-morphological properties
  • slope position
  • Land use change Soil
  • Lordegan