تأثیر تیمارهای آلی و معدنی بر غلظت فلزات سنگین در یک خاک آلوده و اندام هوایی تربچه

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 عضو هیات علمی گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران

3 دانش اموخته

چکیده

این تحقیق بر روی خاک‌های آلوده مجاور کارخانه سرب و روی در استان زنجان، انجام گرفت و طی آن اثر دو نوع ماده آلی و سه نوع ماده معدنی در تثبیت آلودگی‌ در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل باگاس‌نیشکر و سبوس‌برنج در سه سطح 5/12، 25 و 50 گرم در کیلوگرم خاک، زئولیت در سه سطح 50، 100 و 150 گرم در کیلوگرم خاک، خاک فسفات معدن آسفوردی یزد در سه سطح 10، 30 و 50 گرم در کیلوگرم خاک، سوپرفسفات‌تریپل در سه سطح 75، 150 و 300میلی گرم در کیلوگرم خاک و به همراه تیمار شاهد بودند. دوره انکوباسیون به مدت سه ماه انجام و غلظت فلزات سنگین در خاک اندازه گیری و گیاه تربچه کشت گردید. بعد از برداشت اندام هوایی غلظت سرب، روی، آهن و منگنز در تربچه اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تیمارها بر کاهش غلظت آهن، منگنز و سرب قابل استخراج با اسید نیتریک در خاک و اندام هوایی تربچه معنی‌دار بود. مؤثرترین تیمار در کاهش غلظت آهن خاک سطح دوم تیمار سبوس برنج و در کاهش غلظت منگنز و سرب خاک سطح سوم تیمار زئولیت بود. کمترین غلظت آهن اندام هوایی تربچه در سطح سوم تیمار باگاس نیشکر(mg/kg7/460)، منگنز در سطح سوم تیمار زئولیت(mg/kg370) و سرب در تیمار سطح سوم سبوس برنج(mg/kg43/14) مشاهده شد. با توجه به تأثیر تیمارهای آلی و زئولیت بر تثبیت فلزات سنگین در خاک و کاهش جذب آن‌ها توسط گیاه، می‌توان از این تیمارها در اصلاح خاک‌های آلوده استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of mineral and organic treatments of heavy metal concentratins in a soil polluted and radish shoots

چکیده [English]

This research was conducted on polluted soil near the lead and zinc factory in Zanjan province through which the effects of two organic and three mineral sources were examined on heavy metals fixation in randomized experiment design. Experimental treatments includes bagasse and rice husk in three levels: 1.25, 2.5 and 5%, zeolite in three levels: 5%, 10% and 15%, phosphate rock in three rates: 1%, 3% and 5%, triple superphosphate in three ratios: 0.0075, 0.015 and 0.3% accompanied with control treatment. The incubation period was performed in filed capacity moisture. After the incubation period the heavy metals concentration in soil were measured and the radish was planted. After harvesting the shoot the concentration of lead, zinc, iron and manganese in the shoot of radish were measured. The results of data Analysis of Variance showed that treatments had significant effect on reduction of iron, manganese and lead concentration in soil (extractable by nitric acid) and radish shoot. The most effective treatment on reduction of soil iron concentration was in the second level of rice husk. In manganese and lead concentration reduction was the third level of zeolite. The least concentration in radish shoot was observed in third level of bagasse treatment (460.7mg/kg), Manganese in third level of zeolite treatment (370mg/kg) and lead (14.43 mg kg⁻¹) in third level of rice husk. According to the organic and zeolite treatment on heavy metal fixation in soil and reduction of plant uptake this treatment can be used to amend the lead polluted soil.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bagasse
  • radish
  • Zeolite
  • rice husk
  • Heavy metals