سرعت تجزیه ویناس چغندرقند و تأثیر آن بر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی دو خاک آهکی و اسیدی

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه زنجان

چکیده

به‌منظور بررسی سرعت تجزیه ویناس چغندرقند و تأثیر آن بر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی دو خاک آهکی و اسیدی یک آزمایش با 15 تیمار و در 3 تکرار به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی به اجرا در آمد. در این آزمایش ترکیب فاکتوریل پنج سطح مختلف ویناس (صفر، 5، 10، 20 و 40 تن در هکتار) و سه زمان نمونه‌برداری (10، 20 و 30 روز بعد از افزودن ویناس به هر دو نوع خاک)، به‌عنوان تیمارهای آزمایشی لحاظ گردیدند. نتایج نشان داد که تأثیر زمان نمونه‌برداری بر میزان رس قابل انتشار در هر دو نوع خاک آهکی و اسیدی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار است و با گذشت زمان میزان رس قابل انتشار هم در خاک اسیدی و هم در خاک آهکی افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد که اثر مقدار ویناس مصرفی نیز در هر دو نوع خاک اسیدی و آهکی بر میزان رس قابل انتشار در سطح یک درصد معنی‌دار است و کاربرد ویناس در خاک اسیدی باعث افزایش میزان رس قابل انتشار نسبت به تیمار شاهد گردید ولی در خاک آهکی کاربرد ویناس باعث کاهش میزان رس قابل انتشار نسبت به تیمار شاهد شد که با گذشت زمان میزان رس قابل انتشار افزایش یافت. همچنین نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تأثیر زمان نمونه‌برداری از خاک، بر pH خاک اسیدی و آهکی معنی‌دار نمی‌باشد. تأثیر میزان ویناس مصرفی بر pH خاک اسیدی در سطح یک درصد معنی‌دار بود و کاربرد ویناس باعث کاهش pH خاک نسبت به شاهد گردید ولی نتایج نشان داد که تأثیر مقدار ویناس مصرفی بر pH خاک آهکی معنی‌دار نمی‌باشد، البته یک روند کاهشی در pH خاک با افزایش ویناس مشاهده شد. تجزیه آماری داده‌ها همچنین نشان داد که تأثیر زمان نمونه‌برداری بر میزان EC خاک اسیدی و آهکی معنی‌دار نمی‌باشد ولی تأثیر مقدار ویناس بر EC در هر دو نوع خاک در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود و افزایش مقدار ویناس باعث افزایش میزان EC خاک در هر دو نوع خاک گردید. نتایج به‌دست آمده نشان داد که در مدت 60 روز، 59 درصد از کل کربن آلی ویناس در خاک آهکی و 69 درصد آن در خاک اسیدی تجزیه شد. در هر دو نوع خاک مورد آزمایش تا روز پنجم ویناس با سرعت بیشتری تجزیه شد و سرعت تجزیه در خاک اسیدی بیشتر از خاک آهکی بود، ولی از روز پنجم به بعد سرعت تجزیه در دو خاک تقریباً برابر و در خاک اسیدی کمی بیشتر از خاک آهکی بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dynamics of Sugar Beet Vinasse in Soil and Its Effect on Physicochemical Properties of Calcareous and Acidic Soil

نویسندگان [English]

  • Ahmad Golchin
  • Fatemeh Rakhsh
  • Behnam Salvand
  • Amin Vatani
Zanjan University
چکیده [English]

To determine the effects of vinasse on physicochemical properties of a calcareous and an acidic soil experiment was factorial and had a complete randomized design and three replications. Factorial combinations of five vinasse levels (0, 5, 10, 20 and 40 t/ha) and three exposure times (10, 20 and 30 days) were considered as the treatments of this experiment. The result of experiment showed that the percentage of dispersible clay in both soils increased as the exposure time increased. The effects of vinasse levels were also significant on the percentage of dispersible clay and application of vinasse increased and decreased this parameter respectively in acidic and calcareous soils. The result of analysis of variance of data showed that time of exposure to vinasse was not effective on the pH of the soils. Application of vinasse decreased the pH of the acidic soil significantly but it was not effective on the pH of the calcareous soil. The application rate of vinasse was effective on EC of both soils and the EC increased with increasing the application rate. To compare decomposition rates of vinasse in acidic and calcareous soils, an experiment was performed in this experiment, vinasse was added to samples of both soils at the rate of 5% and the samples were incubated for 2 months the decomposition rates of vinasse were measured by direct method and collecting CO2 in sodium hydroxide. The results showed that 59% and 69% of vinasse carbon decomposed respectively in calcareous and acidic soils during incubation period (60 days). The decomposition rate of vinasse was faster in the beginning of incubation period (first 5 days) and decreased with time. In the first 5 days of incubation period, the decomposition rate of vinasse was higher in the acidic soil than the calcareous soil. But after that and as the time elapsed the decomposition rates of vinasse in both soils became similar.
To compare decomposition rates of vinasse in acidic and calcareous soils, an experiment was performed in this experiment, vinasse was added to samples of both soils at the rate of 5% and the samples were incubated for 2 months the decomposition rates of vinasse were measured by direct method and collecting CO2 in sodium hydroxide. The results showed that 59% and 69% of vinasse carbon decomposed respectively in calcareous and acidic soils during incubation period (60 days). The decomposition rate of vinasse was faster in the beginning of incubation period (first 5 days) and decreased with time. In the first 5 days of incubation period, the decomposition rate of vinasse was higher in the acidic soil than the calcareous soil. But after that and as the time elapsed the decomposition rates of vinasse in both soils became similar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dispersible clay
  • Dynamic
  • Organic Carbon
  • vinasse